چرا موی من میریزد؟ علت، درمان و راهکارهای پیشگیری از ریزش مو چیست؟ آیا شامپو ضد ریزش مو موثر است؟
ریزش مو میتواند پوست سر یا حتی تمام بدنتان را تحت تاثیر قرار دهد. این ریزش معمولا موروثی است یا به خاطر تغییرات هورمونی، شرایط درمانی یا استفاده از داروهای خاص به وجود میآید. هرکسی ممکن است ریزش مو را تجربه کند، گرچه در مردان شایعتر است. در این مقاله درمان ریزش مو را با توجه به علت مورد بررسی قرار داده و راهکارهای پیشگیری را بررسی میکنیم.
به ریزش شدید مو و نمایان شدن پوست سر، تاسی گفته میشود. شایعترین علت ریزش شدید مو در اثر افزایش سن یا موروثی بودن آن است. برخی افراد ترجیح میدهند به ریزش موی خود کاری نداشته باشند و از نشان دادن سر بی موی خود به دیگران واهمهای ندارند. اما برخی دیگر ریزش موی خود را با استایل خاص مو، آرایش، کلاه یا روسری میپوشانند و برخی هم از راههای درمان ریزش مو کمک میگیرند تا از ریزش بیشتر موی خود جلوگیری کنند و فرایند رشد آن را بازگردانند.
بهتر است قبل از انجام هرکاری برای درمان ریزش موی خود به پزشک مراجعه کنید تا علت ریزش موی خود را بیابید. ریزش مو بسته به علل آن در مدلهای مختلفی روی میدهد. میتواند ناگهانی یا تدریجی رخ بدهد. میتواند فقط سر شما را تحت تاثیر قرار دهد و یا اینکه کل بدنتان را به آن دچار کند. برخی از انواع ریزش مو، موقتی هستند و برخی دیگر دائمی. در این مقاله به علل و درمان ریزش مو میپردازیم.
قبل از هر اقدامی برای درمان، بهتر است علائم ریزش مو را بشناسید.
رایجترین نشانه ریزش مو است. این نشانه در مردان و زنان از هر سنی دیده میشود. اغلب ریزش مو در مردان از قسمت پیشانی از خطی که شبیه حرف M است، شروع میشود. ریزش مو در زنان روی خط پیشانی اتفاق نمیافتد، ولی قسمتهای گستردهتری را در بر میگیرد.
برخی افراد نقاط تاسی صاف که به اندازه یک سکه است را تجربه میکنند. این نوع از ریزش مو معمولا فقط پوست سر را دربر میگیرد، اما گاهی اوقات در ریش یا ابرو نیز اتفاق میافتد. در برخی موارد، قبل از ریزش مو، پوست دچار خارش و سوزش و یا درد میشود.
یک شوک جسمی یا احساسی میتواند باعث سست شدن ناگهانی موی سر شود. حین شانه زدن یا شستن موها ممکن است یک دسته مو از سر جدا شود. این نوع از ریزش مو تنها باعث نازک شدن آن بخش از موی ریخته شده میشود و تاسی را در برندارد.
برخی از شرایط پزشکی و درمانی مثل شیمیدرمانی میتواند باعث ریزش کل موی بدن شود. معمولا مو مجددا رشد میکند.
این علامت، عفونت قارچی است و ممکن است با شکستهشدن، قرمز شدن، التهاب و گاهی اوقات بروز ترشحاتی از مو همراه باشد.
اگر شما یا فرزندتان نگران ریزش مو هستید، بهتر است به دنبال درمان آن باشید. اگر ریزش مو به طور ناگهانی در قسمتهایی از سر اتفاق افتاد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. ریزش موی ناگهانی میتواند نشاندهنده یک مشکل خاص باشد و باید برای درمان آن اقدام کنید.
هر فردی در طول روز، مقدار مشخصی ریزش مو دارد که میتواند هنگام دوش گرفتن، سشوار کشیدن و شانه زدن سریع مو اتفاق بیافتد. افراد روزانه حدود ۱۰۰ تار مو را از دست میدهند. این ریزش هیچ تغییری در مقدار موهای شما ایجاد نمیکند، چرا که مو همزمان در حال رشد است. ریزش مو زمانی اتفاق میافتد که این سیکل ریزش و رشد مجدد مو دچار اختلال شود یا وقتی که فولیکول مو از بین برود و با بافت اسکار جایگزین شود. ریزش مو معمولا به یک یا چند فاکتوری که در زیر مطرح میشود، بستگی دارد:
رایجترین علت ریزش مو، یک مشکل ژنتیکی به نام ریزش موی آندروژنیک (تاسی با الگوی مردانه) است. این مشکل به تدریج با افزایش سن نمود پیدا میکند و به صورت الگوهای قابل پیشبینی ظاهر میشود: عقب کشیدن خط مو در مردان و نازک شدن مو در زنان.
بعضی مشکلات میتوانند باعث ریزش دائمی یا موقتی مو شوند. این مشکلات به سه دسته تغییرات هورمونی و شرایط پزشکی تقسیم میشوند. تغییرات هورمونی ناشی از بارداری، زایمان، یائسگی و مشکلات تیروئیدی هستند.
شرایط پزشکی شامل تاسی منطقهای یا آلوپسیا آرهآتا که باعث ریزش مو در نقاط خاص سر میشود. همچنین عفونت پوست سر مثل عفونت قارچی و اختلال موکنی (کندن مکرر موی خویشتن) نیز بخشی از شرایط پزشکی است.
ریزش مو میتواند عارضه جانبی مصرف داروهای خاص مثل داروهای سرطان، آرتروز، افسردگی، مشکلات قلبی، نقرس و فشار خون بالا باشد.
در این شرایط، موی ریخته شده ممکن است مثل قبل رشد نکند.
بسیاری از افراد چند ماه بعد از یک شوک فیزیکی یا احساسی، دچار ریزش و نازک شدن مو میشوند. این نوع ریزش مو موقتی است.
برخی از استایلهای مو که در آن مو را میکشند، مثل مدل دم خوکی یا بافت آفریقایی، ممکن است باعث یک نوع ریزش مو به نام ریزشموی کششی (ترکشن آلوپسی) شود. استفاده از روغن داغ (که در درمان برخی از مشکلات مو به کار میرود) نیز میتواند باعث التهاب فولیکولهای مو شود و ریزش مو را به همراه داشته باشد. اگر اسکار یا زخم به همراه داشته باشد، ریزش مو ممکن است دائمی باشد.
در ادامه به چند علت ریزش مو در بانوان و درمان آن اشاره میکنیم.
تلوژن افلوویوم پدیدهای است که بعد از بارداری، عمل جراحی بزرگ، کاهش وزن شدید و یا استرس بیش از حد و خصوصا هنگام شامپو زدن، برس زدن یا درست کردن مو اتفاق میافتد و باعث ریزش موی وسیع در طول روز میشود. تلوژن افلوویوم میتواند عارضه جانبی داروهای خاصی مثل داروی ضد افسردگی، مسدودکنندههای بتا و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی نیز باشد. وقتی تلوژن افلوویوم اتفاق بیفتد، مو سریعتر از حالت معمول از فاز رشد گذر میکند و به فاز “استراحت” منتقل میشود. علائم این پدیده شامل از دست رفتن مو ۶ هفته تا ۳ ماه بعد از یک حادثه استرسزا است. وقتی به اوج خود برسد، ممکن است مو دسته دسته از سر جدا شود.
آزمایشهای لازم: هیچ آزمایشی برای تشخیص تلوژن افلوویوم وجود ندارد، اما دکتر شما ممکن است راجع به رویدادهای اخیرتان از شما سوال بپرسد و در ریشه مو به دنبال قسمتهایی شبیه چوب گلف باشد. وجود این قسمتها در مو به این معناست که مو وارد یک سیکل کامل از رشد شده است و این یعنی سیکل رشد ممکن است به خاطر استرس سرعت گرفته باشد.
چه باید کرد: در برخی موارد مثل بارداری و یا جراحی بزرگ، چارهای ندارید جز این که صبر کنید تا سرعت ریزش مو کاهش بیابد و موی از دست رفته مجدد رشد کند. اگر علت ریزش مو مصرف دارو است، برای کاهش دوز آن یا تغییر دارو با پزشک خود مشورت کنید. اگر علت آن ریزش استرس است، بهترین راه، حفظ آرامش و کاهش استرس است.
به ریزش موی ناشی از ژنتیک، ریزش موی آندروژنیک میگویند. این یکی از شایعترین علتهای ریزش مو است. ژن میتواند یا از طریق خانواده مادر و یا از طریق خانواده پدر منتقل شود. گرچه اگر هر دو والد دچار ریزش مو شده باشند، احتمال ریزش موی فرزند بیشتر میشود.
علائم این نوع ریزش: زنانی که به این نوع ریزش مو مبتلا هستند، خط مویشان در پشت چتری مو نازک است. این مشکل کم کم به وجود میآید و ممکن است از سن ۲۰ سالگی شروع شود. اگر مادرتان این الگوی نازک خط مو را داشته باشد، احتمال اینکه شما هم به آن مبتلا شوید زیاد است. در برخی موارد، ریزش مو ممکن وسیع باشد و کل پوست سر را دربر بگیرد.
آزمایشهای لازم: دکتر پوست شما، الگوی ریزش مویتان را بررسی میکند تا تعیین کند که آیا ژنتیکی است و ممکن است چند آزمایش خون هم برایتان بنویسد تا سایر علتها را نیز بررسی کند. گاهی اوقات برای تعیین اینکه فولیکولهای مو با فولیکولهای مینیاتوری جایگزین شده اند یا خیر، یک بیوپسی (نمونهبرداری) از پوست سرتان انجام میشود.
چه باید کرد: حتما با مشورت با پزشک، روزی دو بار مقداری ماینوکسیدیل به پوست سرتان بمالید. این دارو هم برای مردان و هم برای زنان جواب میدهد، گرچه بهتر است زنان از یک فرمول ضعیفتر این دارو استفاده کنند تا از عوارض جانبی آن در امان باشند. زنان باردار و شیرده نباید از ماینوکسیدیل استفاده کنند. ریزش مو در مردان ممکن است با مصرف فیناستراید (یک داروی خوراکی) برطرف شود.
میلیونها نفر که اغلب آنها زن هستند از کم کاری تیروئید رنج میبرند. وقتی بدنتان مقدار کمی تیروئید (هورمون مسئول متابولیسم بدن، ضربان قلب و مزاج) تولید کند، گفته میشود که شما دچار کم کاری تیروئید هستید. اگر بدنتان بیش از حد هورمون تیروئید تولید کند، گفته میشود که شما دچار پرکاری تیروئید هستید. هورمون تیروئید، مسئول همه چیز از میزان متابولیسم پایه گرفته (سرعتی که بدن شما از اکسیژن و انرژی برای عملکردش استفاده میکند) تا رشد مو، پوست و ناخن است. اما وقتی مقدار تولید تیروئید متعادل نباشد، ممکن است تغییراتی در عملکرد بدنتان مشاهده کنید.
علائم: کم کاری تیروئید ممکن است منجر به افزایش وزن غیر قابل توضیح، خستگی، یبوست، افسردگی و سختی تمرکز شود. مو، ناخن و پوست ممکن است ضعیف و شکننده شود. این مورد، بیشتر در زنان شایع است؛ خصوصا زنان بالای ۵۰ سال.
پرکاری تیروئید ممکن است باعث کاهش وزن بیدلیل، تپش قلب، اضطراب، کج خلقی، اسهال، رطوبت پوست، ضعف عضلات و گشادی چشم شود. ممکن است بر اثر افزایش متابولیسم، ریزش مو را تجربه کنید. پرکاری تیروئید نسبت به کم کاری تیروئید، شیوع کمتری دارد.
آزمایشهای لازم: یک تست خون میتواند هورمون تحریک کننده تیروئید که به وسیله غده هیپوفیز تولید میشود را اندازهگیری کند. TSH بیش از حد، نشان دهنده کمکاری تیروئید است، درحالی که TSH کمتر از حد، نشاندهنده پرکاری تیروئید است.
چه باید کرد: دکترتان ممکن است یک دارو برای کنترل میزان تیروئید تجویز کند. معمولا تستهای رایج سطح TSH برای اطمینان از میزان دقیق دارو انجام میگیرد.
لوپوس یک بیماری خود ایمنی مزمن است که سیستم ایمنی بدن به بافتهای سالم حمله میکند. تقریبا ۱.۵ میلیون انسان به این بیماری مبتلا هستند و معمولا بیشتر زنانی که در سالهای باروری خود قرار دارند به آن مبتلا میشوند.
علائم: لوپوس، اغلب باعث خستگی بیشازحد، سردرد، زخمهای دهانی و درد و التهاب مفاصل میشود. در اغلب زنان مبتلا به این بیماری، جوشهای شبیه پروانه روی نوک بینیشان ظاهر میشود و نسبت به آفتاب حساسیت بیشتری دارند. سایر علائم شامل تب، التهاب دست و پا و اطراف چشم، درد قفسه سینه و آنِمی است. بسیاری از افراد ممکن است ریزش مو را تجربه کنند که ممکن است خفیف باشد و بر اثر شامپو کردن و یا شانه زدن مو اتفاق بیفتد. یا ممکن است شدیدتر باشد و به صورت تکهها و جوشهایی بر روی پوست سر ظاهر شود. البته چون بسیاری از این علائم در بیماریهای دیگر نیز رخ میدهند، معمولا به لوپوس “تقلیدکنندهی عالی” هم میگویند.
یک روماتولوژیست برای بررسی، نشانههای التهاب مثل گرما، درد، ورم و قرمزی مفاصل و سایر بافتها را بررسی میکند. برای تعیین میزان آنتی بادیهای ضد هستهای، یک تست خون گرفته میشود. روماتولوژیست تعیین میکند که آیا بیمار ۴ تا از ۱۱ معیار تشخیص لوپوس را دارد یا خیر.
اگر ریزش موی شما با درد مفصل، خستگی و سایر علائم لوپوس همراه است به یک روماتولوژیست مراجعه کنید. اگر راش یا جوشی بر روی پوست سر خود دارید باید به متخصص پوست مراجعه کنید و احتمالا یک کرم موضعی برای شما تجویز خواهد کرد.
زنانی که عادت ماهیانه سنگین دارند یا به اندازهی کافی غذاهای حاوی آهن مصرف نمیکنند، ممکن است در معرض کمبود آهن قرار بگیرند. در این شرایط، خون به اندازه کافی گلبول قرمز ندارد. گلبولهای قرمز خون به سلولهای سرتاسر بدن اکسیژن میرسانند و انرژی مورد نیازتان را تامین میکنند.
کمبود آهن آنمی باعث خستگی مفرط، ضعف و رنگ پریدگی پوست میشود. همچنین ممکن است باعث سردرد، سختی تمرکز، سرد بودن دست و پا و ریزش مو شود. برای تعیین میزان فریتین، پروتئینی که آهن را در بدنتان ذخیره میکند، یک آزمایش خون لازم است. دکترتان همچنین ممکن است میزان هماتوکریت خونتان را بررسی کند. هماتوکریت تعیین میکند چند درصد از بدنتان از گلبولهای قرمز خون تشکیل شده است.
از غذاهای حاوی آهن مثل گوشت گاو، ماهی، سبزیجات برگی، غلات غنی شده و لوبیا به همراه غذاهای حاوی ویتامین C (که جذب آهن را افزایش میدهند) استفاده کنید. زنان در طول روز به ۱۸ میلیگرم آهن نیاز دارند و بعد از یائسگی، این مقدار به ۸ میلیگرم میرسد. در مورد مصرف مکمل آهن با دکترتان مشورت کنید. همچنین میتوانید از مکملهایی که صرفا برای رفع ریزش مو تولید شدهاند، استفاده کنید. ترکیبات اصلی این نوع مکملها باید حاوی بیوتین، سیلیکا و ال – سیستئین و آهن باشند.
این سندروم ممکن است در سن ۱۱ سالگی شروع شود و به خاطر عدم توازن هورمونی به وجود میآید که در آن تخمدانها، هورمونهای مردانه زیادی تولید میکنند. سندروم پلی کیستیک، اغلب باعث نازایی میشود. سندروم پلیکیستیک میتواند باعث رشد موی صورت، قاعدگی نامنظم، آکنه و کیست در تخمدان شود. همچنین میتواند باعث ریزش موی سر شود.
دکتر احتمالا برای تعیین میزان تستسترون و DHEAS یک آزمایش خون برایتان بنویسد.
اغلب موارد سندروم پلیکیستیک به وسیله قرصهای ضدبارداری مهار میشود.
چند عامل وجود دارد که میتواند ریسک ریزش مو را افزایش دهد:
اغلب موارد تاسی به دلایل ژنتیکی رخ میدهند. این نوع از ریزش مو قابل پیشگیری نیست. نکات زیر به شما کمک میکنند از ریزش موی قابل پیشگیری، خودتان را محافظت کنید:
برای برخی از انواع ریزش مو، درمانهای موثری وجود دارد. ممکن است بتوانید فرایند ریزش مو را معکوس کنید یا حداقل سرعت ریزش مو را کاهش دهید. در برخی از شرایط مثل ریزش موی منطقهای مو، ممکن است بدون نیاز به درمان در عرض یک سال رشد کند. درمان ریزش مو شامل دارو، عمل جراحی برای تحریک رشد مو و کاهش سرعت ریزش مو است.
اگر با ریزش موی زودرس دستوپنجه نرم میکنید، میدانید درمان آن چقدر پردردسر است. اما از آن پردردسرتر، پیدا کردن محصول مناسب است که به کاهش روند ریزش مو و پیشگیری از آن کمک کند. قبل از تصمیم راجع به انتخاب بهترین شامپو، بهتر است اول ریشه ریزش موی خود را پیدا کنید. رایجترین علت ریزش مو به غیر از وراثت، تنش مزمن فولیکولهای مو است که به خاطر استفاده از مواد شیمیایی و ابزارهای نامناسب برای حالت دادن و استایل مو ناشی میشود.
یکی از بهترین شامپوها برای پیشگیری و مهار ریزش مو شامپو ضد ریزش نوتریسل کافئین نئودرم است. شامپو نوتریسل کافئین سرشار از مواد مغذی و گیاهان درمانی در جهت تقویت مو و جلوگیری از ریزش مو و تحریک رشد موهای جدید نقش اثرگذاری دارد.
برای درمان ریزش مو چه کارهایی انجام دادید؟ لطفا تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.